Choroby stawów to bardzo powszechnie występujący problem, który zdaje się narastać. Wynika to ze stylu życia – braku ruchu, wielu prac wykonywanych w jednej pozycji, a nawet zaniedbań dietetycznych. Najczęściej występującą chorobą stawów jest choroba zwyrodnieniowa.
Zwyrodnienie pojawia się w tych obszarach, które są najbardziej przeciążone lub nieumiejętnie „używane”. Są to kolana, biodra, ramiona (barki i łokcie) oraz dwa newralgiczne odcinki kręgosłupa – kręgosłup szyjny i kręgosłup lędźwiowy. W ramach leczenia zwyrodnień stosuje się fizjoterapię i leki. Duże znaczenie, szczególnie w ciągu ostatnich lat, zyskała też suplementacja. To na suplementach i ich działaniu, skupimy się w tym artykule. Naszymi bohaterami będą glukozamina i chondroityna, czyli suplementy, których skuteczności nie dowiedziono, ale mimo to uważa się je za przydatne i przypisuje im się pozytywny wpływ na ochronę i odbudowę chrząstek.
Zwyrodnienie i zapalenie stawów a chrząstki
To stopniowy zanik chrząstki powoduje większość dolegliwości stawowych. Chrząstka amortyzuje obciążenia generowane np. w czasie ruchu. Jest ona bardzo narażona na uszkodzenia, ponieważ zawiera nawet ponad 70% wody, która jest z niej wypychana w czasie ruchu (nacisku na stawy) i ponownie wchłaniana, gdy nacisk zmaleje. Trwałe zmiany zachodzą w chrząstce niezauważalnie, nie ma w niej nerwów, więc proces stopniowej degeneracji jest nieodczuwalny, dopiero gdy zmiany się rozwiną i utrwalą, pojawia się sztywność, ból stawów, zapalenie stawów, a nawet kości.
Budowa chrząstek stawowych
Chrząstki zbudowane są z czterech podstawowych substancji: wody, kolagenu, proteoglikanów i chondrocytów. Woda w chrząstkach nadaje im zdolność kurczenia się i rozszerzania w trakcie pracy. To ona odgrywa główną rolę amortyzacyjną, dodatkowo smaruje i chroni chrząstki. Kolagen jest elastycznym białkiem nadającym chrząstce jej podstawową formę i utrzymującym w ryzach inne jej składowe. Proteoglikany to z kolei połączenie cukrów i białek. Rozmieszczone są równomiernie wokół chrząstek, nadając im zdolność do zmiany kształtu po kompresji i dekompresji wskutek nacisku i zwolnienia tegoż. Chondrocyty to specjalne komórki odpowiedzialne za odnowę kolagenu i proteoglikanów. Wydzielają specjalne enzymy, które umożliwiają regenerację chrząstek.
Cele leczenia choroby stawów
Podstawowe metody leczenia zwyrodnienia stawów skupiają się na łagodzeniu objawów. Leki mają za zadanie zmniejszyć dolegliwości bólowe, likwidować ewentualne stany zapalne, podczas gdy fizjoterapia skupia się na wzmocnieniu mięśni otaczających stawy i odciążeniu uszkodzonych tkanek. W skrajnych przypadkach stosuje się leczenie zabiegowe. Jednak niestety dostępne metody leczenia nie umożliwiają odwrócenia procesu zwyrodnieniowego, co oznacza, że pełna naprawa uszkodzonego stawu jest niemożliwa. Wciąż trwają poszukiwania środków, które mogłyby doprowadzić do regeneracji zniekształconych i uszkodzonych chrząstek. W trakcie tych poszukiwań stwierdzono, że przydatne mogą okazać się dwa suplementy: glukozamina i chondroityna.
Wpływ glukozaminy i chondroityny na stawy
Siarczan glukozaminy i siarczan chondroityny są składnikami zdrowej tkanki chrzęstnej. Wychodząc z tego założenia, stwierdzono, że mogą one wspomagać regenerację chrząstek, łagodzić bóle stawów i poprawiać ich zdolność do odbudowy. Zauważono też, że składniki te, przyjmowane doustnie, są bezpieczne dla ludzkiego organizmu i z reguły (o ile suplementacja jest rozsądna) nie powodują żadnych skutków ubocznych.
Badania nie potwierdziły jednoznacznie ich pozytywnego wpływu na stawy, część badań wskazuje, że suplementacja przynosi dużą ulgę osobom chorym, inne tego wpływu nie potwierdzają. Niemniej jednak suplementy te należą do najczęściej polecanych – nie wyrządzają szkody organizmowi, a wielu osobom rzeczywiście pomogły.
Artykuł powstał przy współpracy, z portalem – Portal o chorobach narządu ruchu – Ortopedico.